15 gedichten bevat dit bundeltje: het Italiaans origineel, met de vertaling van Liesje Schreuders ernaast, omringd door goed 120 bladzijden aan inleiding en verklarende uitleg; die discrepantie zegt genoeg. Nu denkt u wellicht: ja, ja, die Montale, dat was nog eens een hermetisch dichter, en daar is natuurlijk wel iets van waar, maar als je dit boekje zorgvuldig leest, dan merk je al vlug dat hij het toch ook niet te ver is gaan zoeken: met een paar biografische elementen en wetend dat dit boekje in 1943 verscheen en dus erg getekend is door de oorlog, kom je al een heel eind om de gedichten te verstaan en te waarderen.
En dan blijkt dat Montale een uitermate gevoelig dichter is, die in een vernuftig woordenspel, zijn smart uitdrukt om de breuk met zijn geliefde Clizia, en haar in Dantesk-Petrarciaanse stijl, tot een engel; geen passieve engel weliswaar, zoals bij zijn illustere voorgangers, maar wel een engel die die de wereld zal redden van het kletterende oorlogsgeweld. Klinkt dat hoogdravend? Tja, wellicht wel, maar Montale weet dat verhevene stevig te verwortelen in het aardse, hij weet zowel de pijn als de hoopvolle verwachting erg tastbaar maken. En dan is er nog de onnavolgbare muzikaliteit van de elf-lettergrepige verzen, onnavolgbaar.
Misschien heeft inleider Cees Nooteboom een beetje gelijk: vertaalster Liesje Schreuders streeft iets teveel de perfectie na, en wil net iets teveel verklaren en uitleggen, terwijl je de gedichten toch ook in hun mysterie moet laten. Dat is mogelijk zo, maar toch ben ik blij met de uitvoerige noten. Knap gedaan. ( )