K.B. 142

Het werk bestaat uit vier, afzonderlijk uitgegeven en te lezen, delen: deel I: Ontwaken, 1300-1600; deel II: Bezetenheid, 1600-1800; deel III: Rebellie. 1800-1900 en de IV: Onbehagen, 1900-heden.
Alnaes is een verhalenverteller uit de best denkbare school. Niet alleen politieke ontwikkelingen en machtsbeluste vorsten passeren de revue maar de verhalen winnen aan kracht doordat ook het leven van de gewone burger uitgebreid aandacht krijgt. Hoe ontstonden huwelijken, hoe verdiende men het dagelijks brood en hoe bood men weerstand tegen de gevaren die toen eigenlijk niet veel anders waren dan in het huidig tijdsgewricht. Ook bij de ontwikkelingen in filosofie, godsdienst, kunst en cultuur wordt stilgestaan, waarbij overigens opgemerkt moet worden dat de beeldende kunst veel aandacht krijgt. Géén reden tot klagen overigens: ook literatuur en muziek komen uitgebreid aan de orde..

Doordat de schrijver het “grote”verhaal soms verlaat voor een stuk microhistorie, raakt de chronologie van de geschiedenis soms in de verdrukking, doch na enkele hoofdstukken ben je er aan gewend en is het zeker niet storend.

Het gehele werk is geschreven in een periode dat Europa uiterst actueel is en zou ons inzicht kunnen verschaffen in haar ontstaansgeschiedenis en kunnen bijdragen aan meningsvorming rond de vraag of er een gemeenschappelijke canon is waaronder vele naties zich zouden kunnen scharen. Dat eerste doet het zeker , voor wat betreft het tweede blijft er voldoende stof om je binnen een nationalistisch bastion te verschansen. Het noemen van verscheidenheid als bindmiddel is meer een trouvaille. Dat subsidiering van kunst in het algemeen een typisch Europees fenomeen is, mag dan waar zijn, een bindmiddel kun je dat toch niet noemen.
Het vierde deel van de serie eindigt met deze overdenkingen en geeft het werk –hopelijk onbedoeld- een politieke lading die het in alle voorliggende bladzijden niet had.

Qua geschiedschrijving zijn de boeken prima te verteren: vlot geschreven en, zoals al gememoreerd, door inkijkjes in het “gewone” leven gevarieerd genoeg om je niet te vervelen.
Een gemis vind ik wel het ontbreken van een goede index; het bronnenmateriaal is weliswaar redelijk inzichtelijk doch meer dan een personenregister per deel is niet voorhanden. Zelfs een inhoudsopgave is niet duidelijk samengesteld hetgeen het “gericht” bladeren vrijwel onmogelijk maakt; als bron is het werk nauwelijks te hanteren . Een gemis!

De serie, aanvankelijk was voorzien in vijf delen, is nu kompleet en daarmee zijn eerdere lezers zoals deze scribent in het voordeel. Wie er nu aan begint krijgt in één keer ruim 2500 bladzijden voor de kiezen en dat is een hele kluif. Tot troost: de delen zijn afzonderlijk te verkrijgen en zijn als zodanig goed te lezen Het zullen fijne boeken blijven om in te bladeren, vanaf vrijwel iedere plaats in het boek kun je met verhaal meeliften. ( )