Samenvatting:
Ze noemden haar schertsend Tientje Poets – maar haar schoonmaakwoede ging over lijken.

In De helleveeg keert A.F.Th. van der Heijden terug naar het decor en de personages van zijn vermaarde cyclus De tandeloze tijd. We maken kennis met Albert Egberts’ tante Tiny. Ze lijdt aan smetvrees en heeft een dwangmatig scherpe tong. Voor Albert is tante Tiny even afschrikwekkend als intrigerend. Met majestueuze beheersing van de stof en met humor voert Van der Heijden ons zijn vertrouwde en hernieuwde universum binnen, en levert daarmee het bewijs van de vitaliteit en kracht van zijn schrijverschap.

Over Tonio:
‘Overweldigend.’ – Vrij Nederland
‘Rauw, hard, maar prachtig.’ – De Standaard
‘Verbluffend.’ – Het Parool

Over De tandeloze tijd:
‘God schiep de wereld in zeven delen.’ – Frankfurter Allgemeine Zeitung

‘Van der Heijden heeft de tijd waarin wij nu leven en lezen, taal en betekenis gegeven.’ – Juryrapport P.C. Hooft-prijs

A.F.Th. van der Heijden debuteerde in 1978 met de verhalenbundel Een gondel in de Herengracht. Hij werkt aan twee romancycli: De tandeloze tijd en Homo duplex. In 2011 verscheen Tonio. Een requiemroman, over de plotselinge dood van zijn enige kind, dat werd bekroond met de Libris Literatuur Prijs en de NS Publieksprijs.
Recensie(s)
Kort na de uitreiking van de P.C. Hooftprijs 2013 verscheen 'De helleveeg'. De roman is het vijfde deel van de cyclus 'De tandeloze tijd', maar ook los te lezen. De observerende ik, als kind vanuit de periferie opererend, is de reeds bekende Albert Egberts. De helleveeg uit de titel is tante Tiny, een vrouw die na misdaden haar aangedaan door wrok en wraak wordt gestuurd. Verongelijkt slaagt deze door smetvrees bezochte vrouw (de gele stofdoek is haar banier) er in familiebijeenkomsten te derangeren met vileine onthullingen. Het is een serpent, maar tegelijk gaat er erotische aantrekkingskracht van haar uit. Dat zal culmineren. Het echec van tante Tiny is haar kinderloosheid. Het is weer knap wat de auteur met deze familiegeschiedenis doet. Meanderend door de tijd, met leidmotieven als houvast, vanuit aanvankelijk schuldeloos perspectief, de verhaalgegevens zorgvuldig doserend, schrijft hij messcherp naar een deconfiture toe. Wat geweest is, gaat niet voorbij. Zeker niet voor de helleveeg, die ondanks haar betiteling mededogen oproept. Door André van Duren verfilmd, vanaf eind maart 2016 in de bioscoop.

Jos Radstake.

As time itself is an important theme in the novel cycle De Tandeloze Tijd by Dutch author A.F.Th. van der Heijden , the publication of De helleveeg as volume 5 in the series in 2013, 17 years since the publication of volume 3 (with volume 4 being published in 1990) is a really late serving. Compared with the other volumes in the series, De helleveeg. De Tandeloze Tijd. Deel 5 is oddly short, and while the other volumes were mainly coherent and fascinating, De helleveeg is a fragmented, unclear story. Many of the figures that appeared in the previous volumes make a short appearence in the story, but without clear connections of purpose.

De helleveeg. De Tandeloze Tijd. Deel 5 is a very disappointing book, that, appearing with a delay of 17 years, had perhaps better not appeared at all. ( )

Fantastisch boek! ( )

Een overbodig boek ( )

Waarom heb ik het boek uitgelezen? Prettig is dit verhaal niet, over die 'idiote familie' van Albert Egberts. We dalen af in de krochten van deze eenvoudige mensen, die gebruikt en misbruikt een ellendig en wraakvol bestaan voltooien. Zeker tot op driekwart toont de zoektocht naar de oorsprong van woede bij Tante Tiny een goed gepenseelde vaart, dan naar het einde toe rolt het verhaal met grote halen over het verscheurde pleisterwerk bij de families... haat tot in de dood. Vrolijk werd ik er niet van.

Wat ik mij trouwens afvraag, waarom schrijft Van der Heijden over de 'Lata schoenfabriek' (het concern heet toch duidelijk Bata), daarentegen blijft hij expliciet de naam en winkel van de familie Koelewijn noemen... niet consequent toegepast, die literaire vrijheid... Was Van der Heijden meer beducht voor 'n proces door de Bata aangespannen dan door Koelewijn.
Het is niet nodig een familie zo te raken, dit toont de grote schrijver klein. ( )