Torgny Lindgren (1)Recensioni

Tunn story för att vara Torgny Lindgren. Härlig skröna med många bisarra inslag och en skön berättarstil men storyn är helt enkelt för tunn för att göra boken till den läsupplevelse som TL böcker brukar innebära.½

So deliberately arty and monothematic, I can't help but admire Lindgren for his intense focus and creativity. Metaphors abound in this slim novel but they all lead to the same destination. The intrigue and satisfaction for me was seeing how many ways Lindgren could ask the same question in two hundred pages, what is real? exactly the type of book I wanted to read in a Harvill Press.½

El autor escribió esta novela impresionado por el recuerdo de los tiempos en que su abuela le contaba la historia de David y Betsabé. La Biblia se narraba oralmente en su pueblo natal. El Rey David, cautivado por la belleza de la joven Betsabé, querrá deshacerse de su esposo, el guerrero Urías, situándolo en primera línea de batalla. La novela recrea con mano maestra los avatares que permitirán que el hijo de Betsabé, Salomón, sea designado por David para sucederle en el trono. A través de un lenguaje sublime y de una sencilla técnica, Lindgren realiza un minucioso estudio de la psicología humana. No se trata sólo de un pasaje bíblico narrado de una manera cautivadora, sino que en este libro se abren caminos para reflexiones filosóficas mucho más profundas: los conflictos humanos, el deseo de poder y la dificultad del hombre de todos los tiempos para entender los designios de los dioses.

„Berótaiban, Hadadézer király városában láttam először Sáfánt én, Dávid király. Hétéves volt, ott állt apja feldúlt házának kapujában, ott találtam rá; benn a házban holtan feküdtek nővérei, anyja és apja, hős harcosaim mészárolták le őket; bátyjai fogságba estek, arcán patakzott a könny, ikertestvére, Aksa is odabenn feküdt leölve, én pedig lehajoltam hozzá; máig sem tudom, ő hogy maradt életben; kezembe fogtam fejecskéjét, hogy megvigasztaljam, s azt mondtam:
Isten tette ezt velünk.”

Dávidot az Úr kente fel királlyá. (Szerettük volna az Urat is megszólaltatni a kérdésben, de titkársága megkeresésünkre lapzártáig nem válaszolt.) És mivel az Úr kente fel, ezért Szent. Bármit tesz, az ezáltal Szentté válik. Ha galád módon, kéjvágyból megöleti Úriást – hát a kéjvágyat is az Úr plántálta belé, az is az isteni terv része, szóval megölni Úriást bizonnyal Szent Dolog. Ha lerohanja a szuverén Amalekita Államot, ahol civileket bombáz... bocsesz... szóval kardoz halomra – hát arra is nyilván Isten által szentesített geopolitikai szükségszerűségek késztették, szóval nincs itt semmi látnivaló. Dávidot tehát a felkentség megszabadítja a személyes felelősségtől és elemeli a köznapi moráltól, de ezáltal a valóságtól is. Privát, egyszemélyes bunkerbe kényszeríti: ez a bunker pedig a diktátorok elviselhetetlen magányossága.

Nagyszerű diktátorregény ez, amiben a biblikus háttér és nyelvezet erőteljesen aláhúzza a tárgyalt erkölcsi kérdéseket. Remekül érzékelteti a hatalom csúcsán élők kozmikus egyedüllétét, örök félelmüket a hatalom elvesztésétől, és azt is, ahogy a nekik alávetettek (de náluk okosabbak) hogyan játszanak ezekkel a félelmekkel, hogy saját céljaikat elérjék. Mert a diktátor az olyan, hogy egyszerre képtelenül erős és képtelenül gyenge. Ki vagy neki szolgáltatva, de ő is ki van szolgáltatva saját rettegésének. Talán ha nem rettegne folyton, minket sem basztatna annyit.

TL är alltid läsvärd. Ett underbart språk och en underbar blandning av humor och allvar. Inte en av hans bättre men.....½

En för mig märklig historia om att man kan vara besatt av att hitta det ultimata receptet på pölsa. Men det kanske bara är en metafor för något annat. Hur som helst ointressant för mig. Det norrländska landskapet säger mig inte heller mycket. Men Lindgrens språk är tilltalande.

Lindgrens språk är som nedkokt norrlandsessens. Man riktigt känner de stora skogarna, stillheten, ensligheten, friskheten, de långa ljusa sommarnätterna och den karga, mörka vintern i varje ord.
Klingsor kommer inte riktigt upp i den nivå som hans bästa verk håller. Jag tänker till exempel på Norrlands Akvavit som är en av mina favoriter. Men den har ändå den där så speciella Torgny Lindgren-touchen av skröna som är så underbar.

Ytterligare en helt underbar bok av denna briljanta författare.

Torgny Lindgrens berättelser är alltid läsvärda. Hans språk är helt fantastiskt. Denna berättelse är både tänkvärd, allvarlig och rolig men den griper inte tag i mig på samma sätt som tex "Ormens väg på Hälleberget och Hummelhonung½

Dans Le Chemin du Serpent, on est en Suède dans la deuxième moitié du XIXe siècle, une Suède que l’on pourrait qualifier de très religieuse, tout du moins dans les campagnes. Un homme simple interpelle Dieu pour qu’Il lui explique la destruction de sa famille. Le grand-père de cet homme s’est endetté au près du propriété du magasin de la région. Il se suicide en laissant sa femme, sa fille, veuve, et son petit-fils qui vient juste de naître se débrouiller avec la ferme. Le propriétaire du magasin en prend le contrôle et vient demander un fermage. Les habitants ne pouvant pas payer, il exige que la jeune fille paye en nature. Cela recommencera chaque année comme cela et cela ira même en s’aggravant puisqu’il leur ouvre un crédit qu’ils ne peuvent payer que par la même méthode.

Quand le propriétaire meurt, le fils prend le relais. Pourtant, cela s’arrangera quand un homme arrivera pour aider la famille qui s’est agrandit entre temps. Cela durera un peu, jusqu’à ce que le nouveau propriétaire fasse enfermer l’homme. La femme aura eu deux enfants de lui.

Le problème est qu’à un moment elle devient trop vieille, et elle doit donc être remplacée …

C’est une histoire tragique que raconte Torgny Lindgren puisque toutes les catastrophes s’abattront sur la famille au cours du temps (la mort, la pauvreté, la misère), que trois femmes subiront le joug de deux hommes abominables.

Le narrateur raconte son histoire a posteriori dans un langage simple et comme souvent dans ce cas-là évocateur et poétique. Ce qui m’a touché au cœur c’est qu’il ne semble pas avoir compris d où venait ses malheurs et qui étaient les fautifs d’une telle situation. Il vit sa vie comme une fatalité, une vie décidée par avant, comme on lui a apprit à le penser. Il cherche maintenant pourquoi cela s’est produit comme cela (car en fait il y a une catastrophe ultime qui provoque la destruction de son monde), en quoi il est fautif. Pour lui, il n’est pas évident que les propriétaires du magasin ait été puni par Dieu. Il lui semble que c’est plutôt lui et sa famille. Pourtant Il ne lui en veut pas.

C’est un livre court et admirable. Si vous avez envie d’avoir les larmes aux yeux en ce moment, il vous touchera aussi.

Lindgrens vana trogen, är "Dorés Bibel" en underfundig roman skriven på ett avskalat, nästan minimalistiskt sätt. Jag hade mina tvivel om denna roman innan jag satte igång - jag hade inte lust att läsa en bok som handlade om Bibeln. Men efter några års moget övervägande tog jag ändå tag i det, och jag ångrar det inte. Att få följa med i denna författares fantastiska berättelser är en fröjd. Det är roligt, smart och mycket underhållande.

The least interesting thing about Hash by Torgny Lindgren is the plot. Plot within the plot actually.

Mr. Lindgren's book Hash is about a man telling a story. The story he is telling rambles on about two men travelling through northern Sweden looking for the perfect hash. From what I can gleen, hash is a meat based dish made up of the parts of the cow most people run from in terror. These are basically boiled along with various other ingredients, assembled into a loaf served sliced and cold. A batch of hash can keep all year, sometimes longer.

Gross.

What interested me much more than the tale was its teller.

When the novel opens the teller is fifty-four years old and living in a remote section of rural northern Sweden. He has spent a good part of his life writing local interest articles for a nearby newspaper, documenting the unusual lives of the people who live in the area. One day, he receives a letter from the newspaper's editor informing him that the paper has discovered that his stories are all false, that none of the people he describes in them are real, that even the places he mentions are fictitious. The editor forbids him from not only writing further stories for the paper but from writing anything at all.

The teller takes these words to heart and stops writing for the next 53 years. When late in life he discovers that the newspaper editor has died, he again takes up his pen and continues writing from where he left off over five decades ago. Now an old man, he has a lot of ground to cover as much has happened in the lives of his characters since he stopped writing it all down.

The rest of the book alternates between the teller's struggle with the authorities in the nursing home where he now lives and the lives of his characters who search for the perfect hash.

It's an unusual book, not at all like the Swedish crime fiction I'm used to reading.

I liked it.

It left me wondering about the nature of stories and their importance to both audience and writer. What are we to make of the idea that the stories continue forward even when no one is telling them? I think this is at heart a childish notion, but it's a powerful one none-the-less, powerful to this reader anyway. Do we have a responsibility to tell the stories we tell? Do we owe something to the characters in them?

I know one thing for certain. While I look forward to more by Mr. Lindgren, I'm not going to be eating Swedish hash anytime soon.

en bok, som ett kärvt inte helt villigt samtal tvärs över bordet. Det kändes som om det behövdes en nyckel för att samtalet skulle komma igång. Minnet - vilka fragment blir kvar att ta fram? Hos TL fanns både pölsan och hummelhonungen där. Han uttryckter en trygg svaghet. Jag har inga minnen, säger han från början! Vad menas? Allt är lagrat i hjärnan. Är de inte tillgängliga? Är den fördolda platsen bäst? Är det svårt att välja att dela, att bli medveten om minnena? Vad är skatter på gott och ont? När någon dör ges ofta uppmaningen att ta vara på de goda minnena - vad skulle jag vilja att fanns kvar?

fragment:
Er hebben nooit letters tussen mij en de wereld in gestaan.
Dit is mijn allereerste herinnering, waarschijnlijk lag ik nog in de wieg:
Mijn moeder zat naast me, ze had een opengeslagen boek in haar handen dat ze naar me ophield. Het was de Bijbel van Doré in roodlederen band. Haar vader stond achter haar, hij leunde op de arm van haar stoel.
Natuurlijk! riep hij. Geef hem de Dood die komt aangereden uit Openbaringen ook maar! En het leger van de farao dat in de Rode Zee verdrinkt!

Door een vreemde hersenafwijking blijkt de jonge hoofdpersoon van deze roman niet tot lezen in staat. Zijn vader kan slechts met moeite de weerzin voor voor zijn idiote zoon verbergen. Deze groeit op met de literaire verhalen van zijn grootvader en de prachtige taferelen uit de bijbel van Doré. Daaruit puurt hij zijn eigen idiosynkratiese voorstelling van de werkelijkheid. Zijn uniek tekentalent wendt hij aan omde Bijbel van Doré lijn voor lijn te kopiëren. Voor de buitenstaanders is hij een idioot, intimi zien hem als een devoot genie wiens hand door God zelf wordt geleid.

No one living writes quite like Torgny Lindgren. On every single page of this book I have found prose and ideas that astound and invigerate me. Yes the book is about a plague-like sickness but Lindgren's way of thinking and way of writing constantly surprises. His prose seem simple but always say alot. I can compare him only to the genius of Italo Calvino.
Don't read a library copy because you will want a pencil for underlining and marginalia.
Torgny Lindgren illuminates much with Light.

Jeg læste Norrlands Akvavit sidste år, og jeg er glad for, at jeg gik videre til Dorés Bibel, der efter min mening er et både mere helstøbt og mere interessant værk.

Hovedpersonen bor igen ude i den svenske provins. Han er født lige før anden verdenskrig i det bedre borgerskab med en far, der er statsskovridder, en klaverspillende mor og en elsket morfar, der er ekspert i svensk sprog og litteratur indtil han mister evnen til at læse i et forrygende frostvejr. Det sidste er et typisk eksempel på Torgny Lindgrens underfundige humor, der bærer en både filosofisk gribende historie igennem.

Mens morfaderen mister læseevnen, så har hovedpersonen den aldrig. Han lider af ordblindhed i svær grad og kommer aldrig til at læse den litteratur han holder så meget af og som han så verdensklogt fortolker. Hans fascination af Gustave Dorés bibeltegninger er derfor både naturlig og bogens omdrejningspunkt.

Hans kæreste eje er en luksusudgave af tegningerne, helt uden biblens ord, men alligevel er han i stand til at udlægge teksten – eller i hvert fald budskabet – for de andre børn i skolen. På den måde sættes der alvorligt spørgsmålstegn ved ideen om den hellige skrift og den lutheranske fascination af den, for hvad er illustrationerne andet end fortolkninger af det oprindelige budskab? I øvrigt er heller ikke denne fortolkning endelig, for da fortælleren minutiøst kopierer de originale tegninger bliver dødstallet på billederne ubevidst et par hundrede færre. Han har ”glemt en lille, næsten usynlig streg hist og her. Mere er det jo ikke der skiller livet fra døden.” (179)

Centralt står forholdet til faderen – Vor Far, som han afslørende betegnes på et tidspunkt – der ikke kan accepterer fortællerens handicap og får ham anbragt på et hjem for uegnede, selvom han drømmer om både universitet og landbohøjskole. Trods dette åbenlyse forræderi nægter fortælleren at hade sin far, som han tværtimod idealiserer og identificerer sig med, og han afviser også at blive vred på systemet eller bitter i sin senere tilværelse. Netop hans naive og positive tilgang til den urimelige behandling gør anklagen mod det velfærdssamfund, der i sin trang til at beskytte og forædle endte med at diskriminere, så meget mere pointeret.

Bogen er rigt illustreret med eksempler på Dorés bibelkunst. Det er et godt valg, for de hænger naturligt sammen med teksten. Det er med til at give den rette stemning, men der er naturligvis ikke den samme tætte sammenhæng mellem tekst og grafik som i tegneserier.

Historien er pakket ind i den ramme, at fortælleren (en ordblind!) er blevet opfordret af kirken til at skrive en bog om sit forhold til Doré, så der henvises hyppigt til, at hele romanen indtales på bånd, ligesom fortælleren undervejs diskuterer projektet med Manfred Marklund, den lokale notitsskriver til den regionale avis, der altid er på jagt efter interessante nyheder, han kan presse den indre sandhed ud af.

Adspurgt om de ikke kunne blive til en bog, svarer han lakonisk: ”Jeg har tænkt på det, siger Manfred. Men mine notitser er ikke sådan. De er unikke og alvorligt ment. De må ikke gemmes af vejen i romaner.” Sagen er naturligvis, at Dorés Bibel er spækket med notitser og observationer, som i den grad er både unikke og alvorligt ment, og det gør ikke spor, at de er gemt af vejen i en roman.½

Each of the stories in Torgny Lindgren's Merab's Beautyis a small gem of a portrait -- a cross-section of a Northern Swedish agricultural community mostly in the first third of the 20th c. The volume is soaked with piety, guilt, hard-work, and passion -- touched by TB and the world wars -- but hardly at all by technology or the outside world. The tone is more lyrical than grim, but I could have used a bit more sunshine by the time I finished. And, while I appreciate the iridescence of a good story, I'm not really fond of reading a whole collection at once, no doubt why it took me a month to finish this slim volume.

This book is about a medieval village in the far North of Sweden. In fact, it is the last village: beyond is nothing but wasteland. A flea from a pregnant rabbit brings the plague, and when its ravages are over, only six people are left alive. One of those people, in a crazed moment, committed a terrible act because he thought it would save him from the plague. Perhaps as a result of that, perhaps as a result of the decimation, the previous unquestioned natural order is upset, and nothing makes sense any more - no-one knows what is right and what is wrong, no-one can track the passage of time, and no-one can make everything return to normal.

The focus of the story is on two of the surviving characters: Konik, who is troubled by the incomprehensibility of the new world, and Onde, who takes advantage of it. I think this was the key tension in the book - between believing that things are as they are, or that they should be as they should be.

I say 'I think', because for a lot of the time I was reading this book I felt fairly confused. It was obvious that there was a lot of symbolism going on - there are repeated motifs (rabbits, for example, which I think symbolise vitality and also chaos) and the characters' behaviour is not very naturalistic. But I feel as if I picked up about a tenth of it. That made the book quite a slog for me. I managed to keep going in the hope that it would all become clear in the end, but it didn't, really.

Recommended for: a reader who enjoys decoding symbolism (or perhaps more bluntly, someone who likes a challenge!)

Lempeä ja humoristinen kertomus herätysliikkeen viime hetkistä.

De in Zweden gevierde schrijver Torgny Lindgren werd in 1938 in Västerbotten (noord-Zweden) geboren, waar ook Norrlandse Aquavit (2007, nu in 2009 in het Nederlands vertaald) zich afspeelt. Het dunbevolkte gebied was in de 19e eeuw bezocht door koning Karel de Vijftiende. Een fictieve beschrijving van zijn tocht door de streek, waar mossen, insecten en bossen de belangrijkste flora en fauna vormen is onderwerp van een schrijfsel van de inmiddels 83 jarige Olof Helmersson die na 50 jaar terug is en zich deels voordoet als journalist. Helmersson was er in de jaren '50 een opwekkingsprediker die met gebedsgenezing, charismatische preken en het stichten van 7 gemeenten ruim 400 zielen had weten te bekeren tot het christendom. Een halve eeuw later komt Helmersson terug, is inmiddels overtuigd atheïst, maar nog steeds geestdriftig als het gaat om het winnen van zielen, ditmaal voor het ontkennen van God en gebod. Het boek begint met de aankoop van Norrlandse Aquavit, een kruidig sterk drankje. Van alle gemeenteleden zijn er nog maar twee over: de doodzieke Gerda die na een laatste avondmaal (Aquavit in plaats van wijn) met Olof overlijdt. De andere is Marita, die een door Olof verwekte dochter blijkt te zijn, zo haar vader voor het eerst ontmoet. De ironie die met schema en al in het boek staat afgebeeld over de vele incestieuze en overspelige relaties met bijbehorend nageslacht komt zo wel heel dichtbij de zedenridder die hoegenaamd het tandenpoetsen als sociale revolutie in Västerbotten heeft achtergelaten. Weken fietst Helmersson als een trip down memory lane langs lang vergeten plaatsen, mensen om met hen te spreken, zijn accordeon te herontdekken en erachter te komen, dat van gemeenschapszin geen sprake is, laat staan het christelijk geloof nog springlevend is. De kerken zijn afgebroken of ontkerstend, de kansels verbouwd tot bijenkorven. Met het schrijven over Koning Karel de Vijftiende voor een plaatselijke krant komt het niet goed, niemand die op zo'n stuk zit te wachten. Helmersson keert terug naar Umea, met zijn Norrlandse Aquavit, dat als zijn leven vol ironie, empathie en verdoving zit.

Bijzonder verhaal over een dominee die na 50 jaar teruggaat naar het gebied waar hij ooit velen bekeerde tot het geloof. Hij is echter van zijn geloof afgevallen. Het verhaal zit net iets naast de werkelijkheid, maar de humor, ironie en het mooie taalgebruik maken het de moeite waard.

Fascinating and disturbing mix of (post)modern fiction and search for the way storytelling and personality functioned in the Middle Ages or Early Modern Times. It reminded me of the early Bergman movies.
Also beautiful how rabbits and a pig are as much or even more 'actors' than people. It also changed my way of looking at the sudden outburst of violence (in other) societies.

Stemningsmættet og fantasifuld bog om en frafalden vækkelsesprædikant, der vender tilbage til bøh-landet for at gøre regnskabet op.

Dit is een wat eigenaardig boek met een geheel eigen stijl. Uit de omstandigheden valt af te leiden dat het in de middeleeuwen speelt, in een geïsoleerd dorpje in Noord-Zweden. Jaspar heeft in de plaats verderop niet de vrouw kunnen vinden waar hij (letterlijk!) van droomde en koopt daarom maar een drachtig konijn, het eerste van het dorp. Het konijn heeft een vlo, de vlo bijt Jaspar en Jaspar is de eerste die overlijdt aan de geheimzinnige Ziekte (de builenpest). Zes mensen blijven uiteindelijk over, samen met hele hordes konijnen.

De wereld is voor deze kinderlijk primitieve middeleeuwers onbegrijpelijk en veelal angstaanjagend geworden. Könik de timmerman is van mening dat alles uit het lood is geslagen nu er geen ouderen meer zijn om de regels en tradities door te geven en te vertellen hoe het hoort. Eigendom en erfrecht worden niet meer gerespecteerd, een vader maakt zijn dochter zwanger, de priester is dood. In zijn eigen woorden: "Men kan niet leven als in een onwaarschijnlijk verhaal waarin er van alles en nog wat door elkaar kan gebeuren, zonder enige samenhang". Los werkman Önde past zich gemakkelijker aan. Hij trekt bij één van de overgebleven vrouwen in (zijn eigen vrouw heeft hij ooit verkocht voor een kam die - misschien - van zilver is) en zet op zoveel mogelijk lege huizen zijn merkteken. Dan komt er op een dag een vreemdeling die zegt dat hij een dienaar van de koning is ...

De mensen in dit boek spreken en denken en handelen een tikje ongewoon. Een ongeletterde timmerman zegt echt niet dat een abnormaal groot varken een metafoor voor iets anders is. Het is alsof je naar deze mensen door glas met een foutje kijkt, waardoor alles enigszins vertekend raakt. Dit is duidelijk geen puur realistische roman, maar een parabel. Als zodanig is het niet volledig geslaagd: het enige dat de schrijver in feite heeft te zeggen, is dat een samenleving niet zonder moreel kader kan, waarmee hij hier niet meer lijkt te bedoelen dan regeltjes en tradities waarvan de inhoud er niet zoveel toe doet. Wel zitten er hele mooie passages in het boek, en feit is ook dat de schrijver door zijn originele aanpak de aandacht goed weet vast te houden. Geen briljant boek, wat mij betreft, maar beslist bijzonder.
http://annavangelderen.blogspot.com