In mijn bespreking over de jazzbarones, Pannonica de Koenigswarter (ofwel Nica), haalde ik al even aan dat zij een boek wilde schrijven. Dat zou moeten bestaan uit de foto’s die ze heeft genomen van de jazzmusici in de clubs van New York midden vorige eeuw, maar vooral ook bij haar thuis. Daar kwamen al die musici bijeen om te jammen en soms voor onderdak. Het moest niet alleen een fotoboek worden, ze legde iedere muzikant dezelfde vraag voor; als je drie dingen mag wensen, welke zouden dat dan zijn?

Zo verzamelde ze driehonderd antwoorden en die zijn uiteindelijk door haar achternicht (die Nica steevast haar kleindochter noemde) Nadine de Koenigswarter samengebracht met veel foto’s in Three Wishes; An Intimate Look at Jazz Greats.

Het boek kan haast niet anders beginnen met de pianist die Nica zo lang heeft gekend en ook in huis heeft gehad;

Memorandum from the desk of Nica de Koenigswarter:
I put the first question to Thelonious Monk….
“If you were given three wishes, to be instantly granted, what would they be?”

He was pacing back and forth, and he paused for a moment to gaze out across the river at the New York skyline. Then he gave me his answer.

And I said, “But Thelonious! You have those already!”

He just smiled and began pacing again. Thelonious Monk:

1. “To be successful musically”
2. “To have a happy family”
3. “To have a crazy friend like you!”

Die eerste wens komt nog al eens terug, samen met de obligate wensen over een goede gezondheid, vrede en geluk voor iedereen en veel geld. Maar er zijn ook interessante wensen bij of soms korte verhalen, die ons dichter bij de artiesten brengen. Wat terugkomt bijvoorbeeld is de wens dat jazzmuziek geaccepteerd wordt als een serieuze kunstvorm. Drummer Elvin Jones komt daarmee net als saxofonist Johhny Griffin, saxofonist Charlie Rouse, pianist Ronnie Matthews en saxofonist Teo Macero die er het meest uitgebreid op ingaat;

“To change the status of jazz. That is, to get rid of the stigma attached to jazz music. You know, a jazz musician is regarded as some kind of freak! This is something which has bugged me for a long, long time. Like, someone will come up to me and say, ‘Oh, so you’re a jazz musician?’ And when I say, ‘Yes, a jazz musician and composer,’ they will look at me altogether differently. It would be marvelous if jazz musicians could be given a status equal to that of great figures of contemporary music.”

Dat leeft nogal dus en die antwoorden brengen de artiest wat dichterbij. Sommige kortere antwoorden ook, zoals bandleider Count Basie en bassist Eddie Jones, die beiden een betere gezondheid voor hun dochter wensen.

Wensen kunnen ook tot speculatie leiden. Er waren geruchten in die tijd dat drummer Art Blakey een relatie had met Nica, hoewel dat nergens uit is gebleken of is bevestigd. Zijn eerste en derde antwoord helpen er echter niet bij:

1. “That you loved me”
2. “That Art Junior gets through this shit that he’s in”
3. “That I get divorced and we get married!”

Ook de wens van trompettist Lee Morgan, “To make a wonderful father and husband”, komt in een wat ander licht te staan als je weet dat hij doodgeschoten werd door zijn vrouw vanwege een buitenechtelijke relatie.

Zijn er nog opmerkelijke wensen? Dat valt mee, in de regel is het gewoon vermakelijk om te lezen. Het is opvallend de pianist Oscar Peterson te horen zeggen “I wish I could play the piano the way I want to” of saxofonist Sonny Rollins “To be able to do what I want to do on the horn”. Of saxofonist John Coltrane die zegt “To have an inexhaustable freshness in my music. I’m stale right now.”

They could have fooled me, maar grootheden die vinden dat ze nog beter kunnen, dat is mooi om te lezen. Misschien moeten we vibrafonist Lionel Hampton nog even aan het woord laten, die ook zijn tijd nam voor een antwoord;

“To be in tune with jazz. Jazz to me is like the human emotions of the Negro. From the time he was in bondage praying to God to give him freedom – that was the blues then, coming from the spiritual vein – and when he was freed some, he would make jazz more happy. It was coming from the Negroes. From the time of the slave in the cotton fields, swinging up, you dig? From the time it got popularized and commercial, and left the cotton fields and railroad tracks, and they were putting it in the cafes. It was the days of King Oliver and Sidney Bechet.”

En dat is maar het eerste antwoord. Gaat u de rest vooral zelf lezen. Het is een mooi boek om door te bladeren, voor de antwoorden op die wensen maar vooral ook door de, soms oude en viezige, maar altijd leuke polaroids (vooral Miles Davis, maar vist u dat zelf maar uit) van vér voor het fotoshop-tijdperk. ( )

Reviewed by Mr. Overeem (Language Arts)
"Nica," a Rothschild, thumbed her nose at her aristocratic raising and became one of the greatest patronesses in jazz history. Besides furnishing room to woodshed, offering encouragement and artistic advise, and providing funds, she was simply a great companion to geniuses like Charlie Parker and Thelonious Monk (both of whom died in her residence). When musicians happened to come to her flats and apartments, she loved snapping candid photos of them and recording their three wishes. Selections of both make up this beautiful, simple, moving book. Along with Geoff Dyer's BUT BEAUTIFUL, it is my favorite book about jazz. Truly cool. ( )