Grappig boekje vol 5-sterren chagrijn. ( )

Dit schrijfsel is maar 100 bladzijden dik, maar het bevat zo goed als geen enkele pagina waar ik me niet aan geërgerd heb. Claes houdt een tirade tegen de tijdgeest die hij karakteriseert met 11-ismen (simplisme, primitivisme, sentimentalisme, obscurantisme, anarchisme, dilettantisme, moralisme, analfabetisme, irrationalisme, jeunisme en populisme; en hij voegt er het samenvattende rousseauisme aan toe). Hier is een verzuurde man aan het woord voor wie niks meer deugt. Bovendien is het volgens Claes allemaal terug te brengen tot Jean-Jacques Rousseau, en hij illustreert dat tot in het absurde.
Claes is altijd erg georiënteerd geweest op de vorm (een discipline waarin hij gewoonweg excelleert), maar blijkbaar is hij blind gebleven voor de inhoud en voor de levensles dat het leven om veel meer draait dan alleen stijl, symboliek, verwijzingen. Die instelling maakt trouwens dat zijn verhalend werk dikwijls uitmunt als getrouwe navolging van illustere modellen, maar geen eigen boodschap heeft (tenzij de vorm de boodschap is).
Neen, dit boekje is een grote teleurstelling. Tenzij, tenzij... Claes hier bewust een pastiche heeft willen brengen van het cultuurpessimisme van onze tijd. In dat geval: knap gebracht! Ik was er bijna in getuind! ( )