Starts out really promising--like a Ringworld satire--but loses steam. ( )

Early Pratchett sci-fi novel. I first read this along with Dark Side Of The Sun back in the early 90s, and while they have some good ideas and a few good jokes, they are not great novels and are nowhere near the quality of the Discworld series, even the fumbling early Color of Magic.

The central joke here is world-building: a professional terraformer whose crew plants fake dinosaur skeletons and so forth (to keep colonists busy for a few thousand years) joins in the investigation of a clearly manufactured planet, only the labels have been ripped off and nobody can figure out who made it. The planet is flat, surprisingly earthlike, and home to improbabilities like dragons, djinn, demons, and so forth.

There is some sly stuff here, with Pratchett working in an alternate history for Earth (America is called Valhalla, for one thing, so the Vikings clearly settled it), making this a sort of historical-future-fiction. A lot of the prep-work for the nuts-and-bolts ideas of the Discworld are here (e.g. seas run off the edge, which looks nice and lets you use the word rimfall, but what happens to all the water?), and precursors to some of the jokes as well. The Broken Drum tavern makes its first appearance here, and the name drily explained ("you can't beat it").

There's a fair bit of garbage as well, including a sort of machina-ex-deus-ex-machina ending that solves everyone's problems, and a cosmic punchline that falls a bit flat, having been telegraphed throughout the novel, and not having been that great a joke to begin with.

Let's just say that if you read this as a Terry Pratchett novel, you're bound to be disappointed, but if you read it as a second-rate Ringworld (or Titan or any of the other we-found-a-manufactured-world novels) ripoff, it's fairly entertaining. ( )

Met de humor van [a:Terry Pratchett|1654|Terry Pratchett|https://d.gr-assets.com/authors/1235562205p2/1654.jpg] ben ik ondertussen bekend, ook al heb ik tot nu toe slechts enkele boeken van hem gelezen: [b:The Light Fantastic|601239|The Light Fantastic (Discworld, #2)|Terry Pratchett|https://d.gr-assets.com/books/1416857230s/601239.jpg|592532], [b:Hogfather|797189|Hogfather (Discworld, #20)|Terry Pratchett|https://d.gr-assets.com/books/1306814220s/797189.jpg|583655] en [b:Good Omens|20493713|Good Omens|Terry Pratchett|https://d.gr-assets.com/books/1389215151s/20493713.jpg|4110990]. Ik ben echter van plan meer van zijn 'Discworld'-novels te lezen... te gepasten tijde.

Op een recente zoektocht naar nieuw leesmateriaal, niet enkel inzake Discworld-verhalen, zag ik toevallig 'Strata' op het schap staan. Dit blijkt een voorloper, een soort testcase geweest te zijn voor de hele 'Discworld'-reeks. Het betreft een alleenstaand verhaal, Fantasy met een vleugje Sci-Fi. De (hoofd)personages zijn menselijk (Kin) of Shand (Silver) of Kung (Marco).

Ook in 'Strata' is er sprake van een schijfwereld, hier gebaseerd op de Aarde, maar dan wel beheerd en bediend door computers, machines, met alle gevolgen van dien. Het is wel leuk om te lezen hoe Pratchett verschillende culturen erin verwerkt heeft, hier vooral dan de Vikingen en Arabieren.

Gezien dit een van zijn eerste verhalen is, is de kwaliteit en het humorgehalte nog niet op het peil van de latere 'Discworld'-novels. Dat spreekt voor zich. Af en toe mis je wat samenhang of springt de focus op iets anders zoals bij een soapserie. Dat kan hinderlijk overkomen, maar als je weet dat dit een oud werk van Pratchett is en je reeds recenter spul van hem hebt gelezen, dan zie je dit euvel door de vingers.

Hoewel de humor, zoals gezegd, niet op het niveau van de latere werken is, is er toch humor aanwezig, hoe weinig of subtiel ook. Vooral in de tweede helft dan, vond ik. Een voorbeeldje dat er voor mij uitsprong - behalve bepaalde verwoordingen - is dit, wanneer Kin (hoofdfiguur) op een robotpaard zit en het paard tot leven komt:

The neck in front of her came up. The head swivelled 180 degrees and the horse looked at Kin with bright insectile eyes.
'YOUR WISH IS MY COMMAND,' it said inside Kin's head.
'Hell!'
'THOSE ARE NOT MEANINGFUL CO-ORDINATES.'

Ook zit er wat levenswijsheid in, zoals dit:

'We all think we understand each other,' Kin heard Silver say. 'We eat together, we trade, many of us pride ourselves on having alien friends - but all this is only possible, only possible, Kin, because we do not fully comprehend the other. You've studied Earth history. Do you think you could understand the workings of of the mind of a Japanese warrior a thousand years ago? But he is as a twin to you compared with Marco, or with myself. When we use the word "cosmopolitan" we use it too lightly - it's flippant, it means we're galactic tourists who communicate in superficialities. We don't comprehend. Different worlds, Kin. Different anvils of gravity and radiation and evolution.'

Om het kort te houden: 'Strata' is een vermakelijk verhaaltje, een leuke intro/prequel/wat dan ook tot de 'Discworld'-reeks. Of als tussendoortje tout court. Vlot te lezen Fantasy, een snuifje Sci-Fi, dit alles licht gekruid met Pratchetts humor. ( )

Shows you precisely where Pratchett's heading. ( )

Another early Pratchett, brimming with promise, full of creativity and ideas, haphazardly and incompletely realized. For the Pratchett aficionado, however, witnessing the birth of Discworld is priceless. As the story moves from sci-fi to fantasy, Pratchett obviously had more fun with the fantasy parts. And the rest is history... ( )