Talen behoren tot m'n interesses van de laatste jaren. Gezien boeken hierover echter niet als een roman lezen, vormt het aantal gelezen boeken tot nu toe slechts een stapeltje, maar toch... Een grotere stapel wacht nog (hier), met het ene boek al iets technischer dan het ander.

Maar goed, af en toe is een toegankelijker werk, vooral als dat een breed, eerder leekpubliek moet aanspreken, mooi meegenomen, laat het toe de materie anders te bekijken, te begrijpen. Zo dus met Jean Aitchison's 'De sprekende aap', dat deel uitmaakt van een reeks van toegankelijke werken door de Universiteit van Cambridge.

Het boek dateert van de jaren 1990, bevat bijgevolg gedateerde informatie. Elk decennium verschijnt er wel ergens een boek over de laatste stand van zaken of die de materie wat grondiger uitspit en uitlegt. Dit is dus, nogmaals, een werk dat zo toegankelijk mogelijk moest worden opgesteld.

Mevrouw Aitchison heeft het boek in 4 delen opgedeeld, aangevuld met een lange lijst aan referenties en gerelateerde werken:

01) Raadsels: Ontstaan van taal, gebruik van taal, waarom talen van elkaar verschillen, en of taal een vaardigheid is (of aangeboren)
02) Oorsprong: Hier wordt ook de evolutie van de mens besproken, om vanzelfsprekende redenen.
03) Ontwikkeling: Dit spreekt voor zich, niet? Over het ontstaan van regels, over de algemene evolutie van taal, ook a.d.h.v. van regels.
04) Verbreiding: Hoe heeft taal zich verder verspreid? Welke invloeden kwamen er aan te pas? Hoe ziet de toekomst (anno jaren '90) eruit?

Elk hoofdstuk heeft op het einde een samenvatting, dat de kernpunten nogmaals aanhaalt. Ook wordt er duchtig met citaten en uittreksels uit allerlei teksten gewerkt, al blijven die voorbeelden dan zeer beperkt. Het kader liet ook niet toe om bepaalde aspecten en thema's uitgebreid te behandelen, al werd vaak de link met bijv. Tok Pisin gelegd. Ook werden sommige andere lokale talen als voorbeeld genomen.

Een dergelijk werk is niet makkelijk te vertalen. Dat 'De sprekende aap' hier en daar inhoudelijk redelijk te wensen over laat (het blijft immers een oppervlakkig werk), ook niet altijd makkelijk te lezen qua stijl of behandeld thema, kan voor persoonlijke frustraties zorgen.

'De sprekende aap' is, op de keper beschouwd, echter een leuk, toegankelijk werk over taal, het ontstaan, de grammatica, enz., bevat dus ook veel informatie, maar is helaas niet diepgravend. Het is dus eerder een opstapje naar de mordernere en de gespecialiseerde werken. ( )

A pleasurable and elementary primer on etymology. Aitchison reviews the most recent thinking on the evolutionary changes that allowed man the physiognomy to form a language, how language probably began, and how language itself has evolved and adapted.

A primer written for the general public, the book does a nice job of identifying what should be obvious but often isn’t (there is no language so difficult that a non-native speaker can’t learn it, language is good for establishing social roles but often inadequate at providing information (emotions, spatial information, some others.)

Although there are many languages and they differ widely, Aitchison also does a nice job of drawing on linguists, archeologist and psychologists to show how the fundamental, underlying developmental patterns are often similar or follow recognizable courses.

According to its author, The Seeds of Speech was written as a basic introduction summarising modern research into the origins of human language. Unfortunately, while it is at times an interesting read, I find myself unable to wholeheartedly recommend it for the following reasons.

First is the prose. Aitchinson certainly has a tin ear for someone writing about language. She favors a single sentence pattern, involving the use of short clauses, never varying in length, linked together with commas, which she constantly employs, over and over, paragraph after paragraph, page after page.

Now, imagine reading a whole book of sentences like the one in the paragraph above. Quite frankly, it’s exhausting.

Then there is the quality of the research. Aitchinson essentially set out to write a book-length literature review, but good literature reviews actually summarise the literature instead of merely stating, “Author A wrote B about Subject C. Author D disagrees with him,” which is what Aitchinson does all too frequently, without really explaining what Subject C, let alone Topic B, are about. In other words, simply knowing that Chomsky has written about sentence structure does readers no good unless they also know what he wrote about it. And as a corollary, if I pick up an introductory text on linguistics, I want quotations from actual linguists on the points in question, not passages from The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy or other popular fiction.

Finally, there are the chapter “summaries,” which, judging from the disjointed wording and disjunction between the actual content of the chapter and the content of the summary, appear to have been compiled with the eponymous MS Word function. I don’t necessarily regret reading The Sounds of Speech, but I can’t shake the feeling that I’d have learned more about basic linguistics by reading relevant Wikipedia articles instead.