Het leukste jaar uit de geschiedenis van de mensheid van Ronald Giphart is weer een persoonlijke kroniek van Privé-Domein, waarin een Nederlandse schrijver gevraagd wordt om een dagboek bij te houden in een bepaald jaar. De laatste die ik las was die van Rogi Wieg over het jaar 1997 en Giphart buigt zich over het jaar 2001.

Nu zie ik Ronald Giphart wel eens op televisie optreden, ik heb hem als radio-deejay ook wel eens beluisterd en ik vind het een aardige vent, maar ik heb nog nooit de neiging gehad één van zijn boeken op te pakken. Die neiging is na het lezen van deze kroniek ook niet groter geworden.

Ik was namelijk niet onder de indruk van dit boek. Dat begint al met de tien ‘rechten’ die hij opschrijft voor het schrijven van een dagboek. Het recht om alles op te schrijven, het recht om dingen niet te beschrijven, het recht om mensen tegen zichzelf in bescherming te nemen, het recht om meedogenloos te zijn, het recht om dingen mee te maken voor dit boek, het recht om mijzelf tegen te spreken enzovoort. Een aantal open deuren die voor ieder dagboek op kunnen gaan.

Wat wel interessant is om te lezen zijn de perikelen rondom de verfilming van zijn boek Ik ook van jou. Giphart bemoeit zich niet met de verfilming (want dan verdien je er als schrijver meer aan) maar is niet onder de indruk van het eindproduct van regisseur Ruud van Hemert;

Ik zou een felle tirade kunnen houden over de artistieke armoede van filmmakers (niet alleen Van Hemert) die niet zelf verhalen bedenken, maar koopjebuur spelen bij andere kunstgenres, maar dat laat ik voorbijgaan. Deze film heeft bijna niets te maken met mijn boek. De titel is hetzelfde en sommige gebeurtenissen hebben dezelfde aanleiding, maar voor de rest is er geen enkele overeenkomst.

Ik had liever wel een felle tirade gelezen, het zou het verhaal wat meer pit geven. Hij doet het iets beter als hij literatuurcriticus Arjan Peeters aanpakt;

Nu had Arjan al vaker vol branie geroepen dat hij schrijvers keihard ging aanpakken. ‘Ik wil een gevreesde criticus worden,’ heb ik hem letterlijk horen zeggen. Ik vind dit een prima streven voor een criticus, alleen Arjan wilde niet gevreesd zijn om zijn oordeel over boeken maar om zijn hardvochtige mening over personen.

Er staan natuurlijk best een paar aardige zaken in het boek. Het is leuk om te lezen dat hij aanwezig is bij een voetbalwedstrijd van het Nederlands dameselftal onder leiding van, toen ook al, Andries Jonker (toen interim-coach, nu bondscoach). Coach Sarina Wiegman is dan nog speelster in het elftal. Het is mooi om te lezen over zijn reis naar Srebrenica en het zijn soms hartverscheurende verhalen die daarover worden opgetekend.

Toch beklijven de verhalen die hij vertelt niet echt. Een reisje naar Koeweit om de koe in een beter daglicht te stellen vanwege de MKZ-crisis is lollig, informatie dat we als luisteraar belazerd werden met het samenstellen van de Boeken-toptien niet verrassend en een anekdote over zijn Banani-onderbroek…juist.

Als er dan echt iets gebeurt in dat jaar, namelijk de aanslagen op het World Trade Centre in New York, blijft bij mij hangen dat Giphart vond dat de titel van zijn boek één van zijn minderen vondsten was en dat zijn zoontje het in kindertaal over de oorlog had. Het had allemaal wat meer uitgewerkt kunnen worden denk ik dan.

Giphart mag wat mij betreft vileiner, dat levert gewoon de leukste stukjes op. Zelfs als dat onbedoeld vilein is, zoals toen hij een recensie schreef voor Het Parool over de novelle Onderstroom van Fleur Bourgonje;

In die tijd moest ik mijn recensies nog faxen, waarna de tekst bij Het Parool werd overgetypt. Als boodschap voor Matthijs van Nieuwkerk, die toen nog de boeken deed, krabbelde ik onder mijn stuk: ‘Allemachtig, wat een kutboek.’ Blijkbaar heeft degene die mijn fax uittypte gedacht dat dit een toevoeging aan mijn recensie was. Toen ik op vrijdag de krant opensloeg zag ik dat de koppenmaker erg gecharmeerd was geweest van mijn nieuwe laatste zin. Als kop stond boven mijn stuk: ‘Allemachtig, wat een kutboek.’

Zover wil ik niet gaan voor dit boek, het is onderhoudend en fungeerde als vakantieleesvoer voor mij, maar voor een deel uit de serie Privé-Domein vind ik dit te licht. ( )