Piet Bakker (1) (1897–1960)

This book was originally written in Dutch. I read an Afrikaans translation of it called simply "Ciske" and I’m flabbergasted to find that there’s no mention of the translator’s name in my copy, especially since it’s an outstanding piece of work.

This is one my all-time favorite books. It’s set in Amsterdam and is the story of 11-year-old Ciske Vrijmoeth, a street child whose dreadful mother works in a bar and has so many children, she cannot be bothered about poor Ciske. He’s an intelligent, sensitive child who, like any other child, needs attention and wants to please. But his circumstances are harsh and he sometimes reacts to danger very quickly – because he’s been exposed to it so often – with heartbreaking results.

Ciske has no friends and is called “The Rat” possibly because he’s so quiet and lives on the street. But this child has dignity, and he steals your heart. He has a father he adores, who is frequently away at sea. Thankfully, Ciske attends school.

The narrator of the story is his teacher, Mr Bruis, who starts taking a real interest in this child and sweeps the reader along in descriptions of the boy who is sometimes so free and joyful, and at other times and more frequently, anxious and withdrawn.

Once on a school outing, we see the joy Ciske derives from the freedom to play and do cartwheels at the beach with the other children. He’s at the heart of the excitement, on the day. At school, he risks befriending a sick child, Dorus, and we see the quiet pleasure he derives from the new experience of having a friend. Dorus once gives him a book to take home, and he cherishes this book.

At home his life is a misery, as his appalling mother goes from one abusive relationship to the next. Then Ciske surprises his mother at home one night with yet another boyfriend. In her anger at being imposed upon, she tears some pages out of the precious book that Dorus had given him. Ciske is so enraged by her, he grabs a knife and stabs her, with fatal consequences. He is arrested and jailed for murdering his mother.

This is a beautiful tale told from the perspective of a caring teacher, who becomes completely involved in this disadvantaged child’s life. It is a wonderful read.… (altro)

Ciske de Rat... ****
Ciske groeit op in een volkswijk in Amsterdam, in een gezin waar hij maar weinig liefde krijgt. Als hij naar een nieuwe school gaat, komt hij in de klas bij meester Bruis en na wat opstartproblemen wordt zijn leventje een stuk plezieriger. Tot het thuis verschrikkelijk uit de hand loopt. Een confrontatie die zijn moeder niet overleeft.

Ciske groeit op... ****
Vanuit het observatiehuis, moet Ciske voor een aantal maanden naar een tuchtschool. Een verschrikkelijke tijd, met als enige lichtpuntjes de aanwezigheid van Kapelaan de Goey en enkele boezoekjes van meester Bruis. Als hij weer vrij komt, blijkt het nog niet zo eenvoudig om zich weer aan te passen aan het gewone leven.

Cis de man... ***½
Cis is een volwassen man, die voor zijn vaderland strijdt in de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de gevechten rekent hij op zijn manier af met het verleden en komt in reine met zichzelf.

Het verhaal van Ciske wordt verteld door meester Bruis. Het boek vertelt in sommige opzichten iets anders dan de film en musical, maar dat is absoluut niet storend. Ik vond het juist heel leuk om nieuwe dingen te ontdekken aan dit verhaal dat me al zo vertrouwd was. De oud Hollandse schrijfstijl past precies bij dit boek. Het Amsterdamse dialect zo nu en dan, vond ik geweldig. Het was soms net of ik het zelf kon horen. In het derde deel vond ik de politieke en strategische overdenkingen en de beschrijvingen van de gevechten wat minder interessant om te lezen, maar daar stond gelukkig ook weer genoeg tegenover dat wel heel boeiend was om te lezen. Ciske de Rat is een heel mooi boek en ik weet zeker dat dit niet de laatste keer is dat ik het gelezen heb.… (altro)

Vrijmoedige Herinneringen van Piet Bakker.
Dit is een mooie uitgave met tekeningen van Jo Spier, heel summier en toch zeer kenmerkend. De herinneringen zelf zijn deels aangrijpend. Met Bakker ruik je de Pijp, voel je de bedomptheid, beleef je het carpe diem van de schoffies. De herinneringen wisselt hij af met bespiegelingen die van levenservaring en tolerantie getuigen. Deels is het misschien wat gedateerd, gestoord heeft mij dat niet.
In het begin schetst hij hoe hij met zijn ouders in de Pijp belandt, een afdaling op de sociale ladder, "Van sunlight- tot groene zeep". En, vervolgt hij, "Moeilijk is het ook, dat je nooit heelemaal groene zeep kunt worden, als je eens door sunlight verwend bent", waarna hij voor de Bolsjewieken gevluchte grootvorsten in Parijs aanhaalt die "flesschen" spoelend dat toch zeker zullen begrijpen. 't Is geestig, persoonlijk, bespiegelend, onderhoudend. Een uitstekend tijdsbeeld, een vlotte pen.… (altro)